ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ သဘာ၀သယံဇာတတူးေဖာ္ေရးႏွင့္ ဆက္စပ္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိေရး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ EITIအဖြဲ႕ (Extractive Industries Transparency Initiative) တြင္ အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ႏုိင္ေရးအတြက္ စတင္ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေနာ္ေဝႏုိင္ငံတြင္ အေျခစိုက္ေသာ EITI အဖြဲ႕၏ အဖဲြ႕ဝင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာေရး အတြက္ အစိုးရ၊ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ား စုေပါင္းထားသည့္ ညႊန္႔ေပါင္းအဖဲြ႕ ဖြဲ႕စည္းရန္ လိုအပ္ၿပီး ယင္းညႊန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕ ေပၚေပါက္ေရး ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိၿပီး အထူးသျဖင့္ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္လာေရး စည္းရုံးေဆာင္ရြက္ ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ EITI အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ သဘာဝတြင္းထြက္ သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ ေကာက္ခံေပးသြင္းရသည့္ အခြန္ႏႈန္းထားမ်ားကို တိက်စြာ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႕တခုျဖစ္ေသာ ပ်ိဳးပင္အဖဲြ႕မွ အႀကီးတန္းအႀကံေပး ကိုဆလိုင္းက်ဳံးလ်န္ေထာင္းက ဧရာဝတီသို႔ေျပာသည္။
“အစိုးရဘက္ကေတာ့ ဒီႏွစ္ကုန္ေလာက္မွာ အဖဲြ႕ဝင္ေလာင္း ႏိုင္ငံျဖစ္ခြင့္ ရႏိုင္ဖို႔ ေလွ်ာက္လႊာတင္ခ်င္ေနတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ကလည္း အရပ္ဘက္ အဖဲြ႕အစည္းေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၾကမွာ၊ ပုဂၢလိကဘက္က ပါလာဖို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး လုပ္ဖို႔ လိုလိမ့္မယ္ ထင္တယ္၊ သူတို႔နဲ႔က်ေတာ့ လုပ္ဖို႔ လြယ္လိမ့္မယ္လုိ႔ေျပာလို႔မရဘူး၊ အျပဳသေဘာေဆာင္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အဆင္ေျပမွာပါ” ဟု ကိုဆလိုင္းက်ဳံးလ်န္ေထာင္း က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ EITI အဖဲြ႕ဝင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာပါက သဘာ၀တြင္းထြက္ သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျပည္ပရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ပုိမုိ၀င္ေရာက္လာမည္ျဖစ္ၿပီး အစုိးရက EITI အဖဲြ႔ဝင္ ႏုိ္င္ငံ ျဖစ္ေရး အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သဘာ၀ သယံဇာတူးေဖာ္မႈ ပြင့္လင္းေရး အဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားေၾကာင္း၊ ယင္းအဖြဲ႕တြင္ သမၼတရုံး ၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းက ဥကၠ႒၊ စက္မႈ ဝန္ႀကီးဌာန၊ ဘ႑ာေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ သဘာပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာဝန္ႀကီးဌာန၊ လွ်ပ္စစ္ဝန္ႀကီးဌာန၊ စြမ္းအင္ ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ သတၱဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာန အပါအ၀င္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားမွ ၀န္ႀကီး အမ်ားစု အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
EITI အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ အစိုးရ၊ အရပ္ဘက္လူမႈအဖဲြ႕အစည္းႏွင့္ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ဖဲြ႕စည္းထားေသာ ညႊန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕အတြင္း ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးမႈမွ ရရွိလာသည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကုိ အေသးစိတ္ ေရးသားေဖာ္ျပၿပီး ေနာ္ေ၀ရွိ EITI အတြင္းေရးမွဴးရုံုးသုိ႔ အဖဲြ႔ဝင္ေလာင္း ႏိုင္ငံျဖစ္ခြင့္ရေရး ဦးစြာေလွ်ာက္လႊာတင္ရေၾကာင္းသိရွိရသည္။
“EITI အဖြဲ႕၀င္ျဖစ္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အဆင့္ ၂ ဆင့္္ သြားရမွာ။ အဖဲြ႕ဝင္ေလာင္းႏိုင္ငံျဖစ္ခြင့္ ရၿပီဆိုတာနဲ႔ အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံျဖစ္ဖို႔ ၁၈ လအတြင္း အစီရင္ခံစာ ေရးၿပီးတင္ရမယ္၊ ဒါကို EITI ရုံးခ်ဳပ္က လြတ္လပ္တဲ့ အဖဲြ႕အစည္းတခုက အခ်က္အလက္ေတြ မွန္ကန္ေၾကာင္း ရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးၿပီးမွ အဖဲြ႕ဝင္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ခြင့္ရမွာ” ဟု ကိုဆလိုင္းက်ဳံးလ်န္ေထာင္းက ရွင္းျပသည္။
လတ္တေလာ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ကုမၸဏီမ်ား၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိေသးဘဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ရရွိေရးမွာလည္း မလြယ္ကူေသးေၾကာင္း၊ ပုဂၢလိကပိုင္းတြင္သာမက အစုိးရပိုင္းတြင္ပါ သဘာဝတြင္းထြက္ သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရးႏွင့္ ဆက္စပ္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား၊ စီမံကိန္းမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ နည္းပါးေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ျမန္မာ့ အစိမ္းေရာင္ကြန္ရက္မွ ဦးေစာမိုးျမင့္က “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက သဘာဝတြင္းထြက္သယံဇာတနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့
အခြန္ကိစၥ အပါအဝင္ ကိစၥေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိခဲ့ဘူး ၊ ဒီမွာက EITI ဆိုတာ အသစ္တခု ျဖစ္ေနတယ္၊ ဒီက႑နဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ ျပႆနာေတြ ရွိေနေပမယ့္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ၾကရမလဲဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းပိုင္းကို မရင္းႏွီးေသးဘူး။ အစိုးရအဖဲြဲ႕အေနနဲ႔ေတာင္မွ ဘာကိုဆိုလိုမွန္း မရွင္းမလင္းျဖစ္ေနၾကေသးတယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။
EITI အဖြဲ႕၏ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားအရ သဘာဝတြင္းထြက္သယံဇာတဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အစုိးရႏွင့္ ကုမၸဏီတုိ႔၏ သေဘာတူခ်က္မွ်ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရွိဘဲ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖဲြ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုက သေဘာတူမွသာလွ်င္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယခင္ စစ္အစုိးရလက္ထက္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္း၊ ေရႊဂတ္စ္ ပိုက္လိုင္းစီမံကိန္း၊ ေျမြေတာင္ဖားေတာင္စီမံကိန္း စသည့္ သဘာဝတြင္းထြက္ သယံဇာတဆိုင္ရာ စီမံကိန္းမ်ားတြင္ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပမႈမ်ား ႀကဳံေတြ႕ေနရသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ EITI အဖဲြ႕ဝင္ႏိုင္ငံျဖစ္ေရး အရပ္ဘက္လူမႈအဖဲြ႕အစည္းမ်ား ပါ၀င္ေသာ ညီလာခံတရပ္ကုိ လာမည့္ ေအာက္တိုဘာ ၁ရက္မွ ၃ရက္ အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ Strand Hotel တြင္ က်င္းပသြားမည္ျဖစ္ၿပီး တုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အသီးသီးမွ အရပ္ဘက္လူမႈအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊ နယ္စပ္အေျခစိုက္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးၾကမည္ဟု သိရသည္။
ေနာ္ေ၀ အေျခစုိက္ EITI အဖဲြ႕အစည္းတြင္ အင္ဒိုနီးရွား၊ လစ္ဗ်ား၊ အာဖဂန္နစၥတန္၊ အီရတ္၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ တီေမာႏွင့္ ေနာ္ေဝ စသည့္ အဖဲြ႕ဝင္ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၃ ႏိုင္ငံရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဧရာဝတီ၊ ေမစစ္ပိုင္|