လြန္ခ႔ဲတ႔ဲ ၅ လေက်ာ္ေလာက္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ဌာနကို ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ ဆရာေတာ္တစ္ပါး ေရာက္လာ တယ္။ ဆရာေတာ္က ကင္ဆာရေနလို႔ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားရ႔ဲ ညႊန္ၾကားခ်က္လည္းပါလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဆရာေတာ္ကို ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္ဖို႔စီစဥ္ေတာ႔ ဆရာေတာ္က လက္မခံဘူး။ ျပန္ၾကြသြားတယ္။ အ႔ဲဒီလိုေနလာရာက ၃-လေက်ာ္ေလာက္ အၾကာမွာ အဲဒီဆရာေတာ္ ျပန္ၾကြလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္သူေရာဂါကို စစ္ေဆးၾကည္႔တ႔ဲအခါ ကင္ဆာေရာ ဂါ ေပ်ာက္ကင္းေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္းအ႔ံၾသမဆုးံျဖစ္သြားတယ္။
ဒါန႔ဲ ‘ဆရာေတာ္ဒီၾကားထဲ ဘာေဆးေတြ ေသာက္လဲလို႔ ေမးၾကည္႔တယ္။ ဆရာေတာ္က သေဘၤာ ရြက္အစိမ္းေတြကိုပဲ အရည္ညွစ္ေသာက္တယ္’ လို႔ေျပာျပတယ္။
သည့္ေနာက္ ဆရာေတာ္လည္း ၀မ္းသာအားရ ျပန္ၾကြသြားတာပဲ။ ဆရာေတာ္ရ႔ဲ ကင္ဆာေရာဂါဟာ သေဘၤာရြက္ အစိမ္းေၾကာင္႔ ေပ်ာက္တယ္ထင္တာပဲ၊ အတိအက်ေတာ႔ မေျပာနိုင္ဘူး။ ေဆးသိပၸံသေဘာအရ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ သေဘၤာရြက္ေၾကာင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္တယ္ဆိုေပမ႔ဲ အားလုံးေပ်ာက္လိမ္႔မယ္လို႔ ေကာက္ ခ်က္ခ် မေျပာနိုင္ဘူးဆရာ။ ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားန႔ဲ ကင္ဆာလူနာေပါင္းမ်ားစြာကို စမ္းသပ္ ၾကည္႔ျပီး ေပ်ာက္မွ အတည္ျပဳေျပာနိုင္မွာပါ။ ထူးျခားတာကေတာ႔ အမွန္ပဲဆရာ” ဟူ၍ ဆရာ၀န္ၾကီးေဒါက္တာ တင္ေအာင္က ေျပာျပခ႔ဲသည္။ ကြ်န္ေတာ္လည္း ထိုစဥ္ကပင္ သေဘၤာရြက္ စိမ္းအာနိသင္ကို သတိျပဳမိသည္။ ၁၅-နွစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ဆရာ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာတင္ေအာင္သည္ ကြယ္လြန္ သြားရွာသည္။
ကၽႊန္ေတာ္လည္းကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း သူ၏ေျပာျပခ်က္ ကို ေမ႔ေမ႔ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ ပင္ရွိခ႔ဲသည္။ ဤသို႔ရွိရာမွ မၾကာမီက ရန္ကုန္ျမိဳ႔မဟာသိမ္ေတာ္ၾကီး ဆရာေတာ္ၾကီး အဂၢမဟာပ႑ိတ ဘဒၵႏၱကုမာရက လက္ကမ္းစာေစာင္ ကေလးတစ္ေစာင္ကို ျမတ္မဂၤလာတြင္ လိုသလို အသုးံျပဳနိုင္ရန္ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ဦးဥာဏ္လင္းေအာင္မွတဆင္႔ ကြ်န္ေတာ္႔ကို ေပးလိုက္သည္။ ဤလက္ကမ္း စာေစာင္တြင္ “ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစေသာသေဘၤာရြက္” ဟူေသာ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ပါလာ သည္။ ေရးသားတင္ျပသူမွာ ေဒါက္တာခင္ေရႊ ( တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။
ကၽႊန္ေတာ္ဖတ္ရူေလ႔လာၾကည္႔ရာ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ေစေသာ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း စုံစုံ လင္လင္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဤတြင္ကြယ္လြန္သူဆရာ၀န္ၾကီၤး ေဒါက္တာ တင္ေအာင္၏ ကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္းေျပာၾကားခ်က္ကို သတိရကာ အမ်ားျပည္ သူတို႔ ဖတ္ရူနိုင္ရန္ ထပ္ဆင္႔တင္ျပပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္ ဆရာ၀န္လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးဆရာ လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးျမီးတို အေၾကာင္းေရးသားသူလည္း မဟုတ္ပါ။ သို႔ရာတြင္ ဤျဖစ္ရပ္၊ ဤ ေဆာင္းပါးတို႔သည္ ကင္ဆာ ေရာ ဂါေ၀ဒနာရွင္တို႔အတြက္ တစ္စုံတစ္ခုေသာ အတိုင္းအတာအထိ အက်ိဳးျပဳနိုင္ လိမ္႔မည္ဟုထင္ျမင္ကာ မူရင္းအတိုင္း ကုသိုလ္ျပဳ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ေဒါက္တာခင္ေရႊ (တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဘာသာျပန္တင္ျပေသာ ေဆာင္းပါးအျပည္႔အစုံ မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။ “သေဘၤာပင္ကို အပူပိုင္း အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ စ-တင္စိုက္ပ်ိဳးေနၾက သည္။ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔ ( Carica Papaya ) ဟုေခၚျပီး ၾသစေၾတးလ်နွင္႔ နယူးဇီလန္ တြင္ ေပါေပါဟု ေခၚဆိုသည္။ ေျမာက္အေမရိကရွိ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔ ( Asi-mina Tirbola ) နွင္႔ရွိေသာ အပင္နွင္႔မတူေခ်။ ၎ကိုလည္း ေပါေပါဟုေခၚဆိုသည္။ နွစ္ပင္စလုံး ေဆးဖက္၀င္ပါသည္။ သေဘၤာရြက္အရည္သည္ ၾသစေၾတးလ်နိုင္ငံ ေရႊကမ္းေျခရွိလူမ်ားအား ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစပါသည္။
စာေရးဆရာ ( Harold Tieze )က ၎စာအုပ္တြင္ မည္သို႔မည္ပုံ အဆီထုတ္မည္နွင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္ ကင္းသူတို႔၏ ဇာတ္လမ္းတို႔ကို အတိအက် ေရးသားထားသည္။ ဤစာအုပ္တြင္ ေရႊကမ္းေျခလက္ ကမ္းစာေစာင္တြင္ပါရွိေသာ ေအာက္ပါ အစီရင္ခံစာကိုေဖာ္ျပပါမည္။ “ေပါေပါသည္ ကင္ဆာေပ်ာက္ သစ္သီးျဖစ္သည္။ ဥယ်ာဥ္မူးတို႔သည္ ကင္ဆာေရာဂါရွင္တို႔၏ သေဘၤာရြက္အလွဴခံမူကို အားေပး ၾကသည္။ လြန္ခ႔ဲေသာ ၁၄- နွစ္က ဤအရပ္ေနသူသည္ ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေၾကာင္း အရြက္၏ ဂုဏ္သတၱိကိုထုတ္ေဖာ္ပါသည္။ ၎ကိစၥကိုေျခရာခံလိုက္ရာ သူနာျပဳေဆာင္ ေရာက္သြားပါသည္။ မစၥတာစတန္ရွယ္တန္သည္ ျပဳတ္ထားေသာ သေဘၤာရြက္သတၱဳရည္ကို ေသာက္ျခင္းျဖင္႔ ပိန္းၾကာ ရြက္ေပၚ ေရမတင္သက႔ဲသို႔ ကင္ဆာေရာဂါ ေရွာေရွာရွဴရွဴ ေပ်ာက္သြားသည္။
အေမရိကန္၌ သုေသသနလုပ္ရာတြင္ သိပၸံဆိုင္ရာ အေထာက္အထား ရရွိပါသည္။ ၎သုေသသန၌ သေဘၤာပင္မွ ဓာတုပစၥည္းတစ္ခုကို ထုတ္ႏုတ္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ အဆတစ္ေသာင္းခန္႔ ထက္ျမက္ သြားပါသည္။ မစၥတာရွယ္တန္က ဤေတြ႔ရွိမူသည္ ကၽြႏ္ုပ္ကို ေသာက္သုံးရန္ အၾကံေပးခ႔ဲပါသည္။ ကၽြႏွ္ပ္ ႏွစ္လ စမ္းေသာက္ၾကည္႔သည္။ ကၽြႏ္ုပ္သည္ တီဘီေရာဂါကို ဓါတ္မွန္ျဖင္႔အဆုတ္ စစ္ေဆးခ႔ဲ သည္။ ဆရာ၀န္တို႔က ကင္ဆာေပ်ာက္ျပီဟု ေျပာပါသည္။ ထိုႏွင္႔ ကၽြႏု္ပ္က အထူးကုတို႔အား ေျပာ ၾကားရာ ၎တို႔က မယုံၾကည္ႀကေခ်။ ေနာက္ဆုးံ ေခါင္းကုတ္ျပီး ကၽြႏွ္ပ္က ကင္ဆာေရာဂါအတြက္ သေဘၤာ ရြက္ကို ျပဳတ္ေသာက္ခ႔ဲေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ေရးခ႔ဲသည္။ ၁၉၆၂-ခုနွစ္ ကင္ဆာသည္ ဘယ္ေတာ႔ မွ ျပန္လည္မျဖစ္ေပၚခ႔ဲပါ။ ရွယ္တန္၏ဇနီး သည္ကင္ဆာေပ်ာက္ေၾကာင္း ေဆးျမီးတိုတို႔ကို အျခားေ၀ဒနာ သည္တို႔အားျဖန္႔ေ၀ေပးရာ ၁၆-ေယာက္ ေပ်ာက္ကင္းခ်မ္းသာပါသည္။
သေဘၤာရြက္ႏွင့္ရိုးတံတို႔ကိုမေသာက္ခင္ ႏွစ္ႏွစ္ရီၾကာဒယ္အိုးထဲတြင္ ျပဳတ္ထားရပါသည္။သို႔ေသာ္ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ ထားပါက ၃၊၄ရက္ ခံပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ပုပ္သြားမည္။ ေနာက္လူတစ္ေယာက္က ၁၉၇၈-ခု စာေစာင္ပါအတိုင္း ဖတ္ျပီး သေဘၤာရြက္တို႔ကိုေဆးလုပ္ကာ ကင္ဆာေရာဂါသည္တို႔အား ေပးခ႔ဲပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ယခင္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ႔ရွိမူေၾကာင္႔ ေသမည္႔လူတို႔သည္ ယခုအခါ အသက္ရွင္ေနၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ သေဘၤာရြက္ကုထုံးသည္ ကင္ဆာကို တကယ္ေပ်ာက္ ကင္းပါသည္။ (ေဆးျမီးတို) သေဘၤာရြက္အလတ္စားတို႔ကို ေဆးေၾကာျပီး ေဂၚဖီက႔ဲသို႔ ေတာက္ ေတာက္စဥ္းကာ ဒယ္အိုးထဲတြင္ေရႏွစ္လီတာျဖင္႔ ျပဳတ္ပါ။ အဖုံး ဖြင္႔ပါ။ ၄-ခြက္ ၂-ခြက္တင္ ျပဳတ္ပါ။ ထို႔ေနာက္စစ္ျပီး ဖန္ပုလင္းထဲတြင္ထည္႔ထားပါ။ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ထည္႔လ်ွင္ ၃-၄-ရက္ ခံမည္။ အကယ္၍ ေနာက္ က်သြားပါက စြန္႔ပစ္လိုက္ပါ။ စားပြဲဇြန္းသုံးဇြန္း(သို႔) ၅၀ မီလီမီတာကို ၁ရက္ သုးံၾကိမ္တိုက္ပါ။ ဤသေဘၤာရြက္ ကုထုံးဇာတ္လမ္းသည္ အျခားေဆးဖက္၀င္ကုထုံးမ်ားထက္ ပိုမို ဆန္းျပားသည္။
R.J.W မွ ေအာက္ပါအတိုင္း စာတစ္ေစာင္ေရးသားသည္။ ကင္ဆာေရာဂါျဖင္႔ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ လူနာမ်ားအား သေဘၤာရြက္ျပဳတ္ရည္နွင္႔ ကုရပါသည္။ ေရွးဦးစြာ အသက္ ၄၀-ရွိ ငွက္ေပ်ာေတာင္ သူတစ္ေယာက္တြင္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာေရာဂါ ျပန္႔ပြားမူကို မရပ္တန္႔နိုင္ခ႔ဲေခ်။ ကြ်ႏု္ပ္က ေတာစာ မ်ား၊လတ္ဆတ္ေသာဂ်ဳံျဖဴမ်ား၊ သၾကားမ်ား၊ ထိန္းေဆးမပါေသာ အစားအစာမ်ားစားရန္ ေျပာၾကားျပီး သေဘၤာရြက္တစ္ဆုပ္က် ဒယ္အိုးထဲတြင္ထည္႔ျပဳတ္ကာ ေသာက္ေစသည္။ ထိုေတာင္ သူသည္ ၅-ပါတ္ ေသာက္လိုက္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းသြားသည္။ အရြက္တို႔ကို အေျခာက္ လွန္း၊ အမွုန္႔ ေထာင္းပါကပိုမိုစြမ္းပါသည္။ ၾကြက္မ်ားတြင္ စမ္းသပ္ၾကည္႔ရာ ေအာင္ျမင္ပါသည္။ သေဘၤာရြက္မ်ားကို ထုေထာင္း၍ ၾကြက္မ်ားကိုေဆးထိုးၾကည္႔ရာ ၾကြက္ရွိကင္ဆာအက်ိတ္မ်ား ေပ်ာက္ ကုန္ပါသည္။ သေဘၤာရိုးတံတြင္ Acetogenin ဓာတုပစၥည္း ပါ၀င္ရာ ၎သည္ ဆဲလ္အတြင္းရွိ ATP ထုတ္လုပ္မူ မ်ားကိုမ်ွတေစပါသည္။
ဤသို႔အားျဖင္႔ ကင္ဆာဆဲလ္မ်ားျဖင္႔ ေသြးေၾကာမ်ားရွင္သန္မွဳတို႔ကို Acetogenin ဖ်က္ဆီး ပစ္ပါ သည္။ သေဘၤာရြက္သတၱဳရည္တြင္ Acetogenin အပါအ၀င္ ဓာတုပစၥည္း ၁၀၀ ပါ၀င္ပါသည္။ ၎တို႔သည္ ခႏၶာကိုယ္ဆဲလ္မ်ားကို ဓာတ္က်ဆင္းမွဳတြင္ ပ့ံပိုးကူညီပါသည္။ ၁၉၇၆-ခု၊ ေဒါက္တာ မက္လလင္း၊ ပါက်ဴးတကၠသိုလ္ပါေမာကၡသည္ အမ်ိဳးသားကင္ဆာသိပၸံမွ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေၾကာင္႔ ထိုေဆးပင္၏ ကင္ဆာထိေရာက္မွဳကို စမ္းသပ္ခ႔ဲသည္။ အပင္ ၃၅၀၀-တြင္ အစြမ္းထက္ပစၥည္း ၅၀-ေတြ႔ပါသည္။ ၎အနက္ Acetogenin သည္ အလြန္အစြမ္းထက္ျပီးသန္ေကာင္မ်ား ၊ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ား၊ မွဳိမ်ားနွင္႔ ကင္ဆာဆဲလ္တို႔ကို တိုက္ဖ်က္ပါသည္။ ထ႔ိုျပင္ လူနာအား ေဆးေၾကာင္႔ ဒုကၡမျဖစ္ေစပါ။
အထူးသျဖင္႔ သေဘၤာရြက္သည္ ကင္ဆာက်ိတ္တို႔ကို ထူးကဲစြာ ေခ်ဖ်က္ေပးပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဓာတု နွင္႔ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကုထုံးတို႔တြင္ ပ႔ံပိုးမွဳအျဖစ္ သေဘၤာရြက္ကိုသုံးၾကပါသည္။ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး မရွိပါ။ ထို႔အတြက္ေၾကာင္႔ သေဘၤာရြက္သည္ ျမစ္ခ်င္းျပီးေဆးတစ္လက္ျဖစ္ရာ ၎နွင္႔အလား တူေဆးအမည္မွာ ရဲယိုရြက္၊ ရဲယိုသီး၊ ခုခံအားက်ဆင္းမွဳ ကယ္တင္ရွင္တို႔ျဖစ္ၾကျပီး အစာအိမ္နွင္႔ အူလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာတို႔ကို တိုက္ဖ်က္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သေဘၤာရြက္ေဆးကို KC-H (သို႔) COQ10 COENZYNE 10 က႔ဲသို႔ေသာ္ လည္ပင္းက်ိတ္ဆြေဆးျပားျဖင့္ ပူးတြဲအသုံးျပဳနိုင္သည္။ Laetrine ေဆးကိုမွီ၀ဲေသာ ကင္ဆာေရာဂါရွင္တို႔သည္ သေဘၤာရြက္ႏွင္႔နာနတ္သီးကို စားေပးရပါမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အယ္ဇိုင္းဓာတ္တို႔သည္ ကင္ဆာဆဲလ္တို႔ကို ဖယ္ရွားေပးသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ အေစ႔အတြင္းရွိ B-17 သည္ အလုပ္လုပ္နိုင္သည္။
တုပ္ေကြးေရာဂါနွင္႔ပတ္သက္၍ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးမွ သိရွိရသည္မွာ ၎၏ေသြးသြင္းမူသည္ ၁၅-လီတာရွိျပီး အင္အားခ်ည္႔န႔ဲေနပါသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူသည္ စိတ္ပူျပီးေဆးျမီးတိုကို လိုက္ရွာရာ သေဘၤာ ရြက္အရည္ကိုသာလ်ွင္ မွီ၀ဲေၾကာင္း၊ ၎ေသြးသြင္းမူကို ၂၀ လီတာတြင္ ေသြးဥငယ္အေရတြက္ ၄၅.၅ ရွိေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ သေဘၤာရြက္ေဆးကို မီွ၀ဲျပီးေနာက္ ေသြးအဆင္႔ ၁၃၅-အထိ ျမင္႔တက္သြား ေၾကာင္း ၊ ဆရာ၀န္တို႔ေတာင္မွ အ႔ံအားသင့္ျပီး ကေလးကို ေဆးရုံမွဆင္းေစသည္။ ထိုသတင္းသည္ တစ္ျမိဳ႔လုံး ပ်႔ံႏွံံ႔သြားပါသည္။ ၎တို႔၏ ေဆးျမီးတိုအရ သေဘၤာရြက္ႏွစ္ရြက္ကို ေဆးေၾကာထုေထာင္း စစ္ခ်ရမည္။ ထိုအခါ အရြက္တစ္ရြက္လ်ွင္ စားပြဲဇြန္း ၁-ရမည္။ တစ္ေန႔လ်ွင္ ၂-ဇြန္းမွီ၀ဲပါ။ ျပဳတ္ျခင္း၊ အပူေပးျခင္း မျပဳလုပ္ပါႏွင္႔။ ေဆးအာနိသင္ျပယ္တတ္သည္။ အရြက္ဖြားဖြားကိုေရြးပါ။ အလြန္ခါးသျဖင္႔ နွာေခါင္းပိတ္ျပီး မ်ိဳရမည္။
ေနာက္ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္မွာ အသက္ ၃၂-နွစ္ရွိေသာ ကၽႊန္ေတာ္႔သူငယ္ခ်င္းတြင္ လြန္ခ႔ဲေသာနွစ္က တုပ္ေကြးျဖစ္ျပီး ေဆးရုံတင္ရသည္။ ဆရာ၀န္ကတုပ္ေကြး ေပ်ာက္ျခင္း မရွိေၾကာင္းေျပာျပပါသည္။ မိမိခုခံအားကိုသာ ျမင္႔ေပးရန္ေျပာသည္။ ထိုလူနာတြင္ ေသြးနွစ္ခါသြင္းျပီး ဘုရားဆီတြင္ ဆုေတာင္း ေနရ သည္။ ၎၏ ေသြးဥတို႔သည္ ၂၈၀၀၁ သို႔ ၃-ရက္အတြင္းက်သြားသည္။ ထိုအခါ ေယာကၡမ ျဖစ္သူက သေဘၤာရြက္ရည္တိုက္ျပီး ကုသရာ ေသြးမ်ားျပန္လည္ျမင္႔တက္ျပီး ၃-ရက္အတြင္း ပိန္းၾကာရြက္ တြင္ ေရမတင္သက႔ဲသို႔ ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းျခင္းသို႔ ေရာက္၏။ ထူးျခားသည္မွာ သေဘၤာ ရြက္သည္ တုပ္ေကြးေရာဂါျဖစ္သူအား အပူျငိမ္းေစကာ ေအးျမမွဳကိုေပးပါသည္။ လည္ေခ်ာင္း ေရာဂါျဖစ္ပါက သေဘၤာရြက္ကို မီွ၀ဲသင္႔သည္။ ထုိ႔္ေၾကာင္႔ အိုသူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔ သေဘၤာ ရြက္ကို ေမႊစက္ထဲ သို႔ထည္႔ျပီး ညွစ္၍ သုံးေဆာင္ၾကပါေလ။
ေဒါက္တာခင္ေရႊ
(တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္)
lwansulay